Mechanische ventilatie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Mechanische ventilatie is een systeem dat met behulp van ventilatoren de lucht in een gebouw geforceerd afvoert en/of aanvoert om een gezond en comfortabel binnenklimaat te realiseren.
Omschrijving
Bij mechanische ventilatie wordt luchtverversing in een gebouw actief geregeld. Dit is noodzakelijk in goed geïsoleerde en kierdichte gebouwen, met name nieuwbouw, waar natuurlijke ventilatie via kieren en naden onvoldoende is voor een gezond binnenklimaat. Het systeem bestaat doorgaans uit een ventilatiebox, luchtkanalen en ventielen of roosters. De afzuigpunten bevinden zich meestal in 'natte' ruimtes zoals de keuken, badkamer en toilet, waar de meeste vervuilde en vochtige lucht zich ophoopt. Verse lucht wordt aangevoerd via roosters in 'droge' ruimtes, zoals de woonkamer en slaapkamers, of wordt eveneens mechanisch toegevoerd.
Soorten mechanische ventilatiesystemen
Er zijn verschillende soorten mechanische ventilatiesystemen, vaak aangeduid met letters:
* Systeem C (mechanische afvoer, natuurlijke toevoer): Hierbij wordt vervuilde lucht mechanisch afgezogen, terwijl verse lucht via ventilatieroosters in gevels of ramen wordt aangevoerd. Dit is een veelvoorkomend systeem, zeker in woningen gebouwd na 1975 en vaak toegepast bij renovaties. Varianten zoals C+ maken gebruik van sensoren voor vraagsturing.
* Systeem D (balansventilatie, mechanische toe- en afvoer): Bij dit systeem regelen ventilatoren zowel de aanvoer van verse buitenlucht als de afvoer van vervuilde binnenlucht. De luchtstromen zijn hierbij in balans. Vaak is systeem D uitgerust met warmteterugwinning (WTW), waarbij warmte uit de afgevoerde lucht wordt gebruikt om de aangevoerde lucht voor te verwarmen, wat energie bespaart. Dit systeem wordt veel toegepast in nieuwbouw.
* Systeem B (mechanische toevoer, natuurlijke afvoer): Bij dit systeem wordt lucht mechanisch toegevoerd en natuurlijk afgevoerd via roosters of kieren. Dit systeem wordt minder vaak toegepast en heeft als nadeel dat er aanzienlijk warmteverlies kan optreden.
* Systeem E (combinatie van C en D): Dit is een minder vaak voorkomende term, soms gebruikt voor systemen die kenmerken van zowel C als D combineren.
Onderhoud en bediening
Regelmatig onderhoud van een mechanisch ventilatiesysteem is belangrijk voor een optimale werking en levensduur. Dit omvat het reinigen van ventielen en kanalen en periodieke controle en afstelling door een installateur. Veel systemen kunnen handmatig bediend worden met bijvoorbeeld een driestandenschakelaar (laag, middel/automatisch, hoog). Moderne systemen zijn vaak vraaggestuurd en passen de ventilatie aan op basis van sensoren die bijvoorbeeld CO2-niveaus of luchtvochtigheid meten.
Vergelijkbare termen
Balansventilatie
Gebruikte bronnen: